Trening mięśni dna miednicy mniejszej (mięśni Kegla) za pomocą elektrostymulacji stał się w ostatnich latach bardzo popularny dzięki podręcznym elektrostymulatorom dedykowanym do samodzielnego stosowania w warunkach domowych. Na rynku jest już dostępnych wiele modeli posiadających różne funkcjonalności i co się za tym kryje, również różną cenę. W dalszej części postaramy porównać poszczególne rozwiązania i doradzić, co warto wziąć pod przypomnienia, elektrostymulacja mięśni Kegla, czyli mięśni dna miednicy mniejszej, ma za zadanie wymuszenie pracy mięśni poprzez pobudzanie ich do skurczu za pomocą impulsów elektrycznych. Regularne ćwiczenie mięśni Kegla z wykorzystaniem elektrostymulacji nerwowo-mięśniowej (EMS) potrafią w ciągu kilku tygodni znacznie wzmocnić ich siłę, zdolność kontrolowania pęcherza moczowego, a także poprawić jakość współżycia seksualnego. Impulsy prądowe doprowadzane są do mięśni za pomocą specjalnej sondy dopochwowej lub rzadziej, doodbytniczej (jedyna możliwa opcja u mężczyzn). Rodzaje elektrostymulatorów do mięśni Kegla Elektrostymulatory stosowane do stymulacji mięśni Kegla można podzielić na trzy zasadnicze grupy, co zostało zobrazowane na poniższym schemacie, gdzie zostały wymienione również poszczególne modele urządzeń opisane dokładniej w dalszej części artykułu. Najchętniej stosowane są aparaty dedykowane do ćwiczenia mięśni Kegla, głównie w terapii nietrzymania moczu. Posiadają one już w zestawie sondę dopochwową oraz zestaw programów zabiegowych ustawionych specjalnie do stymulacji mięśni Kegla. Jest to więc rozwiązanie najprostsze w stosowaniu i zarazem najtańsze. Do stymulacji mięśni Kegla stosuje się zwykle urządzenia posiadające tylko jeden kanał stymulacji, co w większości przypadków jest zupełnie wystarczające. Jeden kanał oznacza, że możemy podłączyć tylko jedną sondę (lub jedną parę elektrod). Aparaty 2-kanałowe stosowane są przy bardziej zaawansowanych terapiach (np. sondy 2-kanałowe lub 1 sonda + 1 para elektrod) lub gdy wykorzystujemy urządzenie również do innych celów, gdzie dwa kanały mogą mieć znaczenie. Analogiczną funkcjonalność można jednak uzyskać wykorzystując właściwie dowolny elektrostymulator (wielofunkcyjny) oferujący stymulację EMS, po dokupieniu sondy dopochwowej i odpowiednim skonfigurowaniu parametrów stymulacji. Dzięki temu, zakupiony elektrostymulator może być wykorzystywany do różnych celów, np. do popularnej terapii przeciwbólowej TENS, o ile aparat posiada tego rodzaju stymulację. Możliwości domowych elektrostymulatorów są już naprawdę ogromne i z powodzeniem pozwalają na stosowanie zabiegów, które dawniej były dostępne tylko w zakładach fizjoterapii. Dostosowanie uniwersalnego elektrostymulatora do stymulacji mięśni Kegla wymaga jednak wiedzy dotyczącej prawidłowego ustawienia parametrów. Pomocne mogą tu się okazać informacje zawarte na stronach lub instrukcjach obsługi elektrostymulatorów dedykowanych a najlepiej konsultacja z lekarzem lub specjalistą. Przydatne informacje można znaleźć również na stronie: Nietrzymanie moczu - ale bardzo ciekawą grupę urządzeń stanowią aparaty oferujące terapię metodą biofeedback EMG. Metoda ta polega na detekcji sygnałów elektrycznych związanych z aktywnością chorych mięśni. Impulsy EMG są naturalnie emitowane przez włókna nerwowe unerwiające mięśnie, jednak w stanie chorobowym, nie są w stanie doprowadzić do prawidłowego skurczu mięśni czy nawet jakiejkolwiek reakcji. Detekcja potencjałów EMG posiada dla pacjenta niebagatelne znaczenie, gdyż zwiększa świadomość mięśni (które w przypadku mięśni dna miednicy są dodatkowo niewidoczne), co pomaga w wykonywaniu ćwiczeń i motywuje do dalszego leczenia. Sygnał EMG może być również wykorzystany do wyzwolenia elektrostymulacji mięśniowej i taką metodę stymulacji określa się w skrótem ETS (EMG Triggered Stimulation). Dedykowane elektrostymulatory mięśni Kegla Elektrostymulator Elise Jest to bardzo popularny na rynku 1-kanałowy aparat do ćwiczenia mięśni Kegla. Jego istotną zaletą jest zasilanie z akumulatora o dłuższej żywotności i ładowarka w zestawie, co przy długiej i intensywnej terapii jest na pewno cenne. Elise zawiera w sumie cztery programy obejmujące leczenie nietrzymania moczu typu wysiłkowego (STRES) , mieszanego (MIXED) i z parcia (URGE) oraz dodatkowy program (TONE) do treningu mięśni Kegla w celu utrzymania sprawności zdrowych mięśni. Jest to podstawowy zestaw programów uwzględniający wszystkie rodzaje plusem urządzenia jest komfortowa regulacja intensywności w małych krokach. Czas trwania zabiegu można ustawić na wartość od 10 do 90 minut. Elektrostymulator Nu-Tek Levator Mini Profesjonalny stymulator posiadający aż 20 specjalistycznych programów i dodatkowo 2 programy własne, dzięki czemu można opracować indywidualne programy zabiegowe. Nu-Tek Levator Mini pozwala na stymulację na dwóch kanałach, czyli można jednocześnie używać np. sondy dopochwowej i elektrod samoprzylepnych na skórze. W większości zastosowań wystarcza oczywiście tylko jeden kanał. Ciekawostką jest program do stymulacji nerwu piszczelowego (TNS) stosowany przy leczeniu nietrzymania moczu z parcia oraz przy nietrzymaniu kału plus kilka innych ciekawych programów. Przy stymulacji dwukanałowej, można ustawić stymulację asynchroniczną, gdzie stymulacja odbywa się naprzemiennie raz na jednym i raz na drugim kanale. Biorąc pod uwagę ćwiczenia mięśni Kegla, aparat Nu-Tek Levator Mini posiada największy stosunek możliwości do ceny wśród wszystkich prezentowanych tutaj rozwiązań. Zasilany za pomocą 4 baterii. Elektrostymulator Sure Pro Profesjonalny stymulator posiadający 11 fabrycznych programów zabiegowych wyczerpujących leczenie wszystkich rodzajów inkontynencji. Dodatkowo dostępne są jeszcze 3 programy własne, które można dostosować wg indywidualnych potrzeb. Sure PRO jest podobnym rozwiązaniem do Nu-Tek Levator Mini, również posiada dwa kanały stymulacji i ma program do stymulacji nerwu piszczelowego (TNS), a także program do stymulacji przeciwbólowej TENS, stosowany np. przy wulwodynii lub innych dolegliwościach bólowych pochwy. W zestawie są 4 elektrody naklejane na skórę. Sure Pro jest zasilany z akumulatora i posiada w zestawie ładowarkę, co dla niektórych użytkowników może być cenną zaletą. Przy stymulacji dwukanałowej, nie ma opcji stymulacji naprzemiennej. Posiada względnie dobry stosunek możliwości do ceny. Elektrostymulator CHICKSTIM Prosty w obsłudze aparat do ćwiczenia mięśni Kegla z 9 programami w tym 3 programami własnymi. Posiada dwa kanały stymulacji i stosunkową niską cenę (jak na aparat 2-kanałowy). Zestaw programów dedykowanych obejmuje podstawowe rodzaje terapii wzbogacone o proste programy przeciwbólowe. W programach własnych można zaprogramować bardziej zaawansowaną stymulację TENS oraz asynchroniczną (A) stymulację EMS. Cenną cechą aparatu jest możliwość dokupienia zasilacza sieciowego, który może zasilać urządzenie podczas zabiegu. Elektrostymulatory wielofunkcyjne (uniwersalne) Wymienione w dalszej części aparaty można wykorzystać do stymulacji mięśni Kegla po dokupieniu sondy dopochwowej. W niektórych modelach należy samodzielnie ustawić parametry stymulacji (częstotliwość, szerokość impulsu, czasy: ramp up/down, work i rest), a w innych wystarczy wybrać gotowy już program przeznaczony specjalnie do stymulacji mięśni Kegla. Wszystkie poniższe modele posiadają przynajmniej 2 kanały stymulacji (do stymulacji 2 różnych obszarów ciała), przy czym na potrzeby stymulacji przezpochwowej (lub doodbytniczej) wykorzystujemy tylko jeden kanał. UWAGA:Jeśli decydujemy się na samodzielne ustawienie parametrów do ćwiczenia mięśni Kegla, to musimy zwrócić uwagą na bardzo ważną rzecz, szczególnie w terapii nietrzymania moczu. Ustawienie tych parametrów wymaga dużej wiedzy i doświadczenia w stosowaniu aparatów do elektrostymulacji. Zastosowanie błędnej kompilacji parametrów stymulacji w leczeniu mięśni szkieletowych może skutkować brakiem efektów leczenia lub silnym dyskomfortem, co zazwyczaj nie ma wielkiego wpływu na organizm. Błędne ustawienie parametrów stymulacji w przypadku leczenia transwaginalnego lub doodbytniczego nietrzymania moczu, może spowodować niezwykle silny skurcz, połączony z bólem nie do zaakceptowania przez pacjenta. Jest to związane z delikatnością struktur anatomicznych i zastosowaniem sond (dopochwowa lub analna), pracujących w środowisku wilgotnym, więc doskonale przewodzących prąd elektryczny. Efektem będzie nie tylko silny ból podczas stymulacji błędnie ustawionym programem, ale i ból w dniu następnym, wynikający z zakwaszenia mięśni i wyzwolenia się dużej ilości wolnych rodników podczas skurczu toniczno-klonicznego mięśnia. Dlatego do leczenia nietrzymania moczu zaleca się mimo wszystko stosowanie aparatów dedykowanych. Elektrostymulator Saneo Sport Uniwersalny i popularny 2-kanałowy elektrostymulator niemieckiej firmy tic Medizintechnik oferujący elektrostymulację nerwowo-mięśniową EMS oraz przeciwbólową TENS. Oprócz zastosowań w rehabilitacji medycznej, Saneo Sport wykorzystywany jest przez osoby uprawiające sport jako uzupełnienie treningu, do poprawy sylwetki, przy przeciwdziałaniu zanikowi mięśni, czy do łagodzenia dolegliwości posiada 2 programy własne U1 i U2, które po ręcznym skonfigurowaniu, mogą być wykorzystane do stymulacji mięśni Kegla. Elektrostymulator BioStim NMS2 Specjalistyczne urządzenie do elektrostymulacji nerwowo-mięśniowej EMS firmy BMLS z USA. Posiada bardzo szeroki zakres zmian parametrów stymulacji oraz możliwość stymulacji na 2 kanałach w sposób naprzemienny lub z przesunięciem czasowym. Do stymulacji mięśni Kegla wykorzystujemy program nr 2 - Cycled. BioStim NMS2 przeznaczony jest do bardziej zaawansowanej terapii w okresie rehabilitacji różnego rodzaju dysfunkcji mięśni, raczej pod kontrolą lekarza lub specjalisty od zasilany jest aż przez 4 baterie, co powinno wystarczyć na długi okres nieprzerwanej terapii. Elektrostymulator MediHighTec MH8200P Aparat MH8200P stosowany jest przede wszystkim do łagodzenia bólu porodowego metodą TENS, ale posiada jeszcze możliwość zdefiniowania 3 programów własnych typu EMS (P1-P3, tryb S), co można wykorzystać do stymulacji mięśni Kegla. W sumie, urządzenie to posiada bardzo szerokie możliwości zastosowań zarówno w terapii TENS oraz EMS i co istotne, jest dostępne po stosunkowo niskiej cenie. Podobnie, jak inne elektrostymulatory wielofunkcyjne, MH8200P może być wykorzystywany przez wszystkich domowników (dołączony do urządzenia ręczny przycisk będzie wtedy oczywiście zbędny). Elektrostymulator GLOBUS ACTIVA 700 Elektrostymulator Globus ACTIVA 700, podobnie, jak inne urządzenia włoskiej firmy GLOBUS, to najwyższa półka wśród urządzeń do elektroterapii, które można zastosować również w warunkach domowych. Model ACTIVA 700 jest dedykowany raczej dla kobiet. Posiada aż 183 programy wykorzystujące terapię EMS, TENS oraz mikroprądy. Można w nim skonfigurować ponadto 10 programów własnych, przy czym w przypadku stymulacji mięśni Kegla nie będzie to nawet konieczne, gdyż są już tam gotowe 3 programy dedykowane na nietrzymanie 700 jest zaawansowanym elektrostymulatorem 4-kanałowym o szerokich zastosowaniach medycznych oraz dla poprawy sylwetki i urody skóry. W zestawie, znajduje się specjalna elektroda G-Trode do mikroprądowej stymulacji twarzy oraz innych obszarów ciała w celu odmłodzenia i poprawy właściwości skóry. Godne polecenia są również inne modele elektrostymulatorów GLOBUS z programami do leczenia nietrzymania moczu (niezależnie od programów własnych), np. Triathlon dla sportowców, czy GENESY 600 lub najtańszy z nich - SlimFit (brak programów własnych). Urządzenia do biofeedback'u EMG Przedstawione poniżej modele posiadają już w zestawie sondę dopochwową. Wykorzystują tylko 1 kanał stymulacji, co w rehabilitacji mięśni dna miednicy jest w zupełności wystarczające. Aparat biofeedback EMG Nu-Tek Maxi Plus 1 Urządzenie pozwala na pomiar aktywności mięśni poprzez rejestrację potencjałów EMG. Wspomaga rehabilitację mięśni za pomocą metody biofeedback EMG i pozwala na ocenę postępów leczenia w czasie. Nu-Tek Maxi Plus 1 nie jest klasycznym elektrostymulatorem, gdyż nie emituje żadnych impulsów prądowych, a jedynie dokonuje detekcji aktywności elektrycznej mięśni. Każda próba napięcia mięśni dna miednicy jest wykrywana i uwidoczniona na ekranie, a także może wyzwolić sygnał dźwiękowy. Świadomość aktywności mięśniowej jest właśnie istotą rehabilitacji metodą biofeedback posiada specjalny tryb treningowy polegający na wydawaniu prostych instrukcji głosowych (do wyboru w 5 językach, ale nie ma wśród nich języka polskiego, co nie stanowi jednak jakiegoś problemu). Nu-Tek Maxi Plus 1 jest rozwiązaniem droższym w porównaniu z ceną większości elektrostymulatorów, ale jest modelem stosunkowo niedrogim, jak na urządzenie wykorzystujące terapię metoda biofeedback EMG. Może też służyć wyłącznie do celów diagnostycznych. Elektrostymulator biofeedback EMG/ETS Nu-Tek Levator Elite Nu-Tek Levator Elite zawiera w sobie opisaną wyżej funkcjonalność modelu Maxi Plus 1, ale został wzbogacony o zaawansowane funkcje elektrostymulacji EMS. Zestaw programów stymulacji (w trybie STIM) obejmuje 20 fabrycznych programów do leczenia wszystkich rodzajów nietrzymania moczu i innych dolegliwości mięśni miednicy oraz 3 programy własne. Na uwagę zasługuje bardzo szeroki zakres zmian parametrów stymulacji oraz podział niektórych programów zabiegowych na 5 faz o odmiennym charakterze interesującą funkcją urządzenia Nu-Tek Levator Elite jest jednak funkcja ETS. Polega ona na wyzwoleniu bodźca elektrycznego (EMS), który zostanie skierowany do mięśni w odpowiedzi na wykryty sygnał EMG. W tej odmianie metody biofeedback EMG, pacjent nie tylko ma świadomość swoich mięśni, ale wysiłek włożony w napinanie mięśni jest wspomagany zewnętrznie za pomocą elektrostymulacji. W typowej sesji zabiegowej, pacjent czuje wyraźny skurcz mięśni spowodowany bodźcem elektrycznych, a następnie stara się podtrzymać ten skurcz wszystkich funkcji elektrostymulatora Nu-Tek Levator Elite pozwala na bardzo efektywne leczenie mocno osłabionych mięśni dna miednicy. Istnieje jeszcze 2-kanałowa wersja tego modelu: Nu-Tek Maxi Plus 2 z jeszcze większą listą programów STIM (EMS). Podsumowanie Poniższa tabela przedstawia w dużym skrócie wady i zalety przedstawionych rozwiązań i powinna pomóc w dokonaniu zakupu najbardziej odpowiedniego elektrostymulatora. Rodzaj elektrostymulatora Zalety Wady Dedykowane Nie ma potrzeby kupowania dodatkowej sondy i konfigurowania parametrów, co jest istotne u osób nastawionych głównie na wzmocnienie mięśni Kegla i najwyższą skuteczność terapii. Brak Wielofunkcyjne Mogą być wykorzystane również do innych celów. Niektóre modele (np. firmy Globus) posiadają dedykowane programy do terapii NTM. Wymagają dokupienia sondy i umiejętności ustawienia parametrów. Biofeedback EMG Sam biofeedback EMG jest bardzo cennym uzupełnieniem treningu mięśni Kegla i pozwala na obliczenie szeregu wskaźników obrazujących sprawność mięśni i postępy w leczeniu. Natomiast aparaty ETS (EMG + EMS) łączą wszystkie zalety aparatów EMS dedykowanych do mięśni dna miednicy oraz metody biofeedback EMG. Wyższa cena.